NASA Yaşamın Neden Solak Olduğunun Peşinde
"Uzayda oluşup, meteor çarpmalarıyla dünyaya gelen amino asitler gibi biyolojik moleküllerin yaşamı solak yaptığı (ing.) fikrine destek veren ipuçları bulduk," diyen NASA Goddard Space Flight Center, Uzay Uçuşları Merkezinden Dr. Daniel Glavin, "Bununla kastettiğim, bilinen yaşamın protein üretmek için neden amino asitlerin sol elli versiyonunu kullandığı," dedi. Glavin'in başkanlığındaki araştırma Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde 16 Mart'ta yayınlandı.
Hayata destek veren moleküllerin ağır işçisi olan proteinler, saçtan enzimlere dek her yapıda kullanılıyor, kimyasal reaksiyonları hızlandırıp düzenleyen katalist rolünü üstleniyor. Alfabenin harfleriyle nasıl sınırsız sayıda sözcük üretilebiliyorsa, yaşam da yirmi farklı amino asidi kullanarak değişik şekillerde milyonlarca farklı protein üretebiliyor. Amino asit molekülleri tıpkı ellerimiz gibi birbirinin aynadaki ikizi olan iki şekilde oluşmakta. Sağ elli amino asitlere dayanan yaşam muhtemelen tıkır tıkır çalışacaksa da, "Onları karıştıramazsınız," diyor NASA Goddard'dan çalışmanın eş yazarı olan Dr. Jason Dworkin. "Eğer karıştırırsanız, ortaya menemen gibi bir şey çıkar, darmadağınık olur. Yaşam sağ ve sol elli amino asitlerle karışık olarak işlemiyorsa soru şu: neden sol eli tercih etti?"
Ekip son dört yılda carbonaceous chondrites denen ve karbonu bol olan meteor numunelerini incelemiş; amino asit isovalinini aramış ve üç tür karbonu bol meteorda sol elli versiyonun sağa göre daha fazla olduğunu tesbit etmiş - sık incelenen Murchison meteoritinde bu %18'e dek çıkmiş. Galvin, "Meteorlarda solak isovalinin daha sık bulunması, dünyadaki solak proteine dayanan yaşamın başlamasına asteroid ve kuyruklu yıldızlarla gezegenimize taşınan amino asitlerle başladığı teorisine destek veriyor," demekte.
Ekibe göre, sağdan sola veya tersine, bütün amino asitler radyasyon ve ısıyla tetiklenen kimyasal reaksiyonlarla yön değiştirebiliyor. İsovalin aranmasının sebebiyse, onun hangi versiyonda başladıysa milyarlarca yıl bunu sürdürebilmesi ve yaşam tarafından nadiren kullanılması. Dolayısıyla, meteorlara dünyadaki yaşamdan bulaşmış olma olasılığı az. İncelenen meteorlar dünyanın oluşmasından 4-5 milyar yıl önceye ait.
Canlandırma: NASA/Mary Pat Hrybyk-Keith
Yorumlar
Yorum Gönder