Yeni Demir Bileşikleri Teorisi

Amerikalı ve Çinli fizikçiler yüksek ısı süperiletkenlerinin yeni bir sınıfının karmaşık kuantum davranışını açıklamak ve önceden kestirmek üzere yeni bir kuram (ing.) önerdiler.

Proceedings of the National Academy of Sciences'da açıklanan bulgular demir pnictide'ları[1] olarak bilinen maddelerle ilgili. Bir yıl önce pnictide'larda keşfedilen yüksek-ısıda süperiletkenlik, 20 yıldan beri kuprat[2] denilen bakır temelli süperiletken çeşidi üzerine yapılan gözlemlerden bir anlam çıkarmaya çalışan fizikçiler için tam bir lütuf oldu.

Rice Üniversitesi'nden, fizikçi ve makalenin eşyazarlarından Qimiao Si'ye göre,

Araştırma, demir niktitlerinde gözlemlenen kuantum manyetik dalgalanmaları açıklamaya yönelik, ve elektronlararası etkileşimin bu davranışı nasıl yönettiğine dair bir kuram öneriyor. Süperiletkenliğin kökenleri bu etkilerde gizli; dolayısıyla onları anlamak çok önemli.

PNAS makalesinde Si ve Rutgers Ünv., Zhejiang Ünv. ve Los Alamos Ulusal Laboratuarı'ndan takım arkadaşları kuprat ve niktitlerdeki benzerlik ve farklılıklara bir açıklama getirmişler:

Kupratlarda ana bileşik metalik değil, ve yalnızca doping olarak adlandırılan bir teknikle süperiletken olabiliyorlar. Buna karşılık, niktitlerin ana bileşiği metalik, ama tıpkı doping uygulanmamış kupratlar gibi antiferromanyetizma denilen kuantum manyetik özelliği sergiliyorlar.

Elektonları arası etkileşimler ve diğer metallerin antiferromanyetizması hakkında bilinenlerden yola çıkan bilimadamları, niktitlerin davranışına açıklık getirecek ve faz değiştirdiklerinde nasıl davranacaklarını kestirmeye yarayan kuramsal bir çerçeve sunuyorlar.

[1] Türkçesi yok; niktit denilebilir.
[2] Ben uydurdum; ing.: cuprate